Bu yazıda fantastik edebiyat meraklısı olanlar için atla atlanılmaması gereken Yerdeniz Serisi'nin kısa bir açıklamasını bulacaksınız.
Amerikalı rahmetli Ursula LeGuin tarafından tasarlanan dünyada büyücülerden ejderhalara, mal mülk sevdalısı tiranlardan barbarlara kadar kısmen geniş bir yelpaze bulunmakta. Takım adalardan oluşan ve Segoy tarafından yaratılan dünyanın Orta Dünya gibi bir adı var: Yerdeniz.
Yerdeniz Serisi
Aslında bir üçleme olan seri, daha sonrasında beşleme şeklini alıyor. 6 kitap olmakla birlikte, seride 5. sırada basılan kitap (Yerdeniz Öyküleri), Silmarillion - Güç Yüzüklerine Dair - Ateş ve Kan kitapları gibi seri içinde merak edilenler hakkında, olayların öncesinde veya sonrasındaki diğer yan hikayeleri besliyor.
Her ne kadar farklı insanları-barbarlar-farklı dinsel öğretiler-esmer çekik gözlüler vs- kitapta kendine yer bulsa da ana karakter ve kralda da tipik Amerikan emperyalizmi "SARIŞIN-MAVİ GÖZLÜ" yapısını içeriyor kitaplar.
Daha sonrasında özetlerini aktaracağım Dune serisi, Game of Thrones, Harry Potter ve Yüzüklerin Efendisi'ne nazaran olabildiğince kadın karakterlerin etkisinin daha yoğun hissedildiği bir seri.
Yine bu seride de o çok sevdiğimiz ejderhalara yer veriliyor. Game of Thrones ve Yüzüklerin Efendisi'nde farklı olarak, ejderhaların bu seride etkin kullanıldığını düşünüyorum.
Diğer fantasya eserlerden farklı olarak; karakterlerin bir ilk isimlerinin olması, bu ismin gizli olması ve gündelik hayatta farklı bir isim kullanmaları ise tüm seride en çok beğendiğim özelliklerden.
Yerdeniz Haritası
1. Kitap: Yerdeniz Büyücüsü
Ana karakter; Çevik Atmaca ismini kullanan, ergenliğe başlangıcında büyücü tarafından Ged adı verilen bir keçi çobanının, daha çocukluk yaşlarında barbarlardan köyünü kurtarması sonrasında, bulunduğu mahalin büyücüsü tarafından büyücülük eğitimine başlamasını ve daha sonrasında gelişen olayları ele alıyor.
Hogwarts'ın esin kaynağı olan Roke Büyücülük Okulu'nda eğitimine devam eden kahramanımız, son derece yetenekli bir büyücü oluyor. Ancak arkadaş grubuna yaptığı bir şov sırasında yazarın bir gölge olarak yorumladığı bir varlık tarafından saldırıya uğruyor. Bu kitap boyunca önce gölgeden kaçışını, daha sonrasında ise yakalamasını işliyoruz. Bu sırada ejderhalara nispeten de olsa hakim olabileceğini öğreniyoruz. Ayrıca, tıpkı Bilbo Baggins'in tek yüzüğe ulaşması gibi, denizin ortasındaki küçücük bir adada ikinci ve üçüncü kitapta büyük önemi olacak olan Erreth-Akbe'nin tacının yarısını buluyor. Tüm Yerdeniz'i dolaştıktan sonra bir şekilde kendi gölgesiyle birleşerek sonlanıyor.
2. Kitap: Atuan Mezarları
Bu kitapta ana karakterimizin yanına Tenar adlı bir kadın karakter geliyor. Kitabın ilk kısımlarında Yerdeniz'de barbar olarak nitelenen bir bölgenin dinsel törenlerinin yenidendoğan rahibesi Tenar'ın Atuan Mezarları'nın başrahibesi oluşunu işliyoruz. Devam eden kısımlarda büyücü Ged ile tanışmasını, devamında mezarların yıkılarak Ged'in Tenar'ı, Tenar'ın da Ged'i kurtarışını epik bir şekilde aktarıyor yazar.
Bu kitapta diğer fantastik eserlerden farklı olarak, çok da alışkın olmadığımız bir tarzda kadın karakterin gelişimi ve ana öyküye dahil edilişini okumak keyif veriyor. Atuan'ın yutulmuş rahibesinin, ölüm labirentinin koruyucusu olması, sürekli yenidendoğan Arha'nın hikayesi.
Atuan Mezarları-Harita
3. Kitap: En Uzak Sahil
Epik serinin finalini okuduğumuz bu kitapta, çıraklıktan ustalığa, oradan da başbüyücülüğe yükselen Ged'in tehlikeli bir büyücüyü yenmesini ve Yerdeniz'e kral tayinini izliyoruz.
Kitabın başında Roke okuluna gelen Arren adında bir gencin, büyünün tüm Yerdeniz'de zayıfladığını, ejderhaların insanların yaşadığı bölgelere saldırdığını bildirmesi üzerine, başbüyücü Ged, Arren ile büyücülerin büyülerinin zayıflamasına neden olan yeri aramaya gidiyorlar. Uzun uğraşılardan sonra ejderha Orm Embar'ın da yardımıyla buna sebep olan büyücü bulunuyor. Ölülerle dirilerin birleştiği bu geçitten kaçabiliyorlar. Ancak bu büyük başarının ağır bir maliyeti oluyor; Ged tüm güçlerini yitiriyor. Geçitten çıktıktan sonra yüce ejderha Kalessin ikisini de sırtına alıyor, tüm diyarın kralı olarak Lebannen'i Roke'a ve büyücü Ged'i doğduğu ada olan Gont'a götürüyor.
Bilhassa bu ölüler diyarının anlatımı ise kitabı serinin diğer kitaplarının finali kıvamına çıkarıyor.
Küçücük bir kızın (Therru-Tehanu) toplumdan mı korkması gerektiği, yoksa toplumun küçük yanmış bir kızdan mı korkması gerektiği sanrısı bana biraz Lars Von Trier'in Dogville'ini hatırlattı.
Bu kitapta başbüyücü Ged için üzülürken, Tenar'ın yaptıklarıyla yetiniyoruz. İlk üç seriden yaklaşık on yıl sonra kaleme alınan kitapta, diğer kitaplardan farklı olarak yazarın feminist karakterinin etkisini de gözlemlemek mümkün.
5. Kitap: Yerdeniz Öyküleri
Seri dışı olmasına rağmen yazım yılı olarak Tehanu'dan sonra olduğu için 5. kitap olarak isimlendirmek gerekiyor. Önceki 4 kitaptaki karakterlerin ya da bazı efsanelerin kısa öykülerinin bulunduğu, seriyi seven kişilerin ayrıntılara girmek istediğinde okunması gereken bir kitap.
6. Kitap: Öteki Rüzgar
Ursula bacımızın yıllarca ilmek ilmek ördüğü Earthsea evreninin nihayetlendiği, yazılmasaymış birtakım hadiselerin havada kalmasına sebebiyet verecek olan kitaptır. Önceki kitaplarda bulunan karakterlerin (Başbüyücü Ged hariç) toplandığı, 2 yeni karakter daha ekleyerek ekibin fullendiği kitapta, 5 kitap boyunca adını duyduğumuz, ama hiç gitmediğimiz kralın adası Havnor'a da, büyücüler okulu Roke'a da, hatta Gont'a da uğruyoruz. Ejderyaların zaten çok önemli olduğu evrenimizde insanlar arasında dolaşan 1 değil, tam 2 ejderyamız olduğunu da öğreniyoruz. Lebannen, Tenar, Tehanu, Orm İrialı, Roke ustaları ve Kızılağaç'ın çabalarıyla ölülerin yıkmak için uğraştığı duvar, tamamen ortadan kaldırılıyor.
Herkesin farklı tatlar alacağı kitapta beni en çok sevindiren ise, ejderhaların kadın karakterler olması oldu. Böylesine büyük bir gücü ve kudreti krala veya büyücülere vermek yerine, sıradan 2 kadına lütfetmek, Tolkien'in tüm Orta Dünya'yı iki küçük hobbite teslim etmesi gibi aslında.
Genel olarak değerlendirirsek:
Fantasya: 7/10
Diyarın Yaratıcısı: Segoy
Ana düşman: Yok/Kısmen var
Ana karakter: Büyücü Çevik Atmaca (Ged)
Farklı ırklar: İnsan/Büyücü/Barbar/Deniz insanları..
Büyücülük: Var
Asa: Var
Kral: Var
Ejderha: Var
Dini ritüeller: Var
Doğuda bulunanlar (Çoğu fantastik eserde yaratılan dünyanın doğusunda bir kötülük bulunmakta): Barbarlar
Sinemaya uyarlandı mı? 2004 yapımlı bir filmi (izlemedim), 2006 yapımlı animesi var. Animenin kitaptan bir takım farklılıkları var. İzlenebilir.
Yazarın isminde R harfi: (Fantastik edebiyatın olmazsa olmazıdır, JRR Tolkien, GRR Martin gibi): Yok.
Yayınevi: Metis. Çeviris Çiğdem Erkal. Yabancılık çektirmiyor.
Okuma hızı: İşinizi yapmaya engel olacak düzeyde bir bağlılık ya da akmıyor bu kitap diyeceğiniz bir hızda değil, tam ikisinin ortasında, dilediğiniz hızda okunabiliyor.
Alıntı: "Bir şeyin ismini bildiğinde değil de, gerçek adını bildiğinde ona hükmedebiliyorsun"
Esenlikle kalın efenimm.
Yazarın isminde R harfi: (Fantastik edebiyatın olmazsa olmazıdır, JRR Tolkien, GRR Martin gibi): Yok.
Yayınevi: Metis. Çeviris Çiğdem Erkal. Yabancılık çektirmiyor.
Okuma hızı: İşinizi yapmaya engel olacak düzeyde bir bağlılık ya da akmıyor bu kitap diyeceğiniz bir hızda değil, tam ikisinin ortasında, dilediğiniz hızda okunabiliyor.
Alıntı: "Bir şeyin ismini bildiğinde değil de, gerçek adını bildiğinde ona hükmedebiliyorsun"
Esenlikle kalın efenimm.
.jpg)
0 yorum:
Yorum Gönder